1-7 EKİM EMZİRME HAFTASI- ANNE SÜTÜ
Ülkemizde 1-7 Ekim tarihleri arasında kutlanan Emzirme Haftası’nda, anne sütü ile beslemeyi desteklemek ve yaygınlaştırmak, anne sütünün önemini vurgulamak ve emzirme teknikleri hakkında daha fazla bilgi vermek amaçlanmıştır.
Anne sütü, yılda milyonlarca çocuğun ölümünü önleyen, besleyici, ekonomik, yan etkisi olmayan ve bebeğe verilirken özel bir işlem gerektirmeyen, steril, ideal bir gıdadır. Anne sütü yaşayan bir sıvıdır. İçeriği çocuğun yaşına, fizyolojik durumuna göre değişir.
Kıymetli Besin olan Anne Sütü
Organların ve sistemlerin büyümesini düzenleyen büyüme faktörlerini içerir.
Anne sütünde sindirime yardım eden 20’den fazla enzim vardır. Bu maddelerin bir kısmı bebekte sindirimi kolaylaştırırken bir kısmı hücresel düzeyde, mikropların vücutta etkisiz hale getirilmesi sırasında destek sağlar.
Anne sütüyle beslenen çocuklarda enfeksiyonlara karşı belirgin bir koruma vardır. Bu da bebeğin antibiyotik kullanımını önemli derecede azaltır.
Anne sütüyle beslenen çocuklarda ağız ve çene yapısı daha iyidir, diş çürükleri daha azdır.
Emzirme sırasında uygun pozisyonda sağlanırsa orta kulak iltihabı daha az görülür.
Anne sütüyle beslenen bebeklerde;
Algılama, tanıma daha iyidir.
Konuşma problemleri daha azdır.
Zekâ yaşları (IQ) daha yüksektir.
Nörolojik yönden daha iyi gelişirler.
Bu durum anne sütünde bulunan uzun zincirli yağ asitleri ve büyüme faktörleri ile bağlantılı bulunmuştur.
Altı ay tek başına, daha sonra da ek gıdalarla birlikte anne sütü ile beslenmenin çocuk sağlığına olumlu etkileri tartışılmasız kabul edilmektedir.
Yeni Doğan’ın Beslenmesi
Yeni doğan doğumdan sonra mümkün olduğunca erken (ilk yarım saat içinde) emzirilmelidir. Erken ve sık emzirme ile süt salgısı uyarılır, rahim kasılmaları daha iyi olur, bebek enfeksiyonlardan ve kan şekerinin düşmesinden korunur.
Bebeğin memeden alacağı ilk besine ağız sütü ya da kolostrum denir. Kolostrum, doğumdan sonra salgılanan ilk süt olup, 3-5 gün devam eder. Kolostrum sarı renkli, kıvamlı ve çok besleyicidir. Miktarı az olmasına karşın içeriğindeki fazla protein, enerji ve aktif immünolojik maddeler sayesinde süt miktarı artana kadar bebeğin tüm gereksinimlerini karşılar, bağışıklık sistemini geliştirir ve hastalıklardan korunmasını sağlar.
Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Erken doğum ve doğum tartısı düşük olan bebeklerde emzirme isteğe bırakılmamalı, bu bebekler 1.5-2 saat aralarla düzenli olarak beslenmelidir.
İLK 6 AY BEBEKLERE SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR. 6 AYDAN İTİBAREN BEBEK İÇİN UYGUN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR.
Anne Sütünün Bebeğe Faydaları
Anne sütü, bebeğin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini uygun miktar ve kalitede içeren, ayrıca hastalıklara karşı koruyucu özellikleri olan tek fizyolojik bebek besinidir.
Sindirimi kolaydır, kabızlığa neden olmaz.
Alerjilere neden olmaz. Solunum sistemi hastalıklarının sıklığı azalır. Bronşial astım azalır.
Anne-bebek ilişkisini güçlendirir.
İnsüline bağımlı şeker hastalığı görülme riski azalır.
Bebekte obezite görülme riski azalır.
Anne sütü ile beslenen bebeklerin zekâ puanının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Emzirmenin Anneye Faydaları
Doğum sonrası rahmin eski hale dönmesini sağlar. Kanamayı azaltır. Yeni bir gebeliğe karşı korur.
Ekonomiktir.
Anneye kolaylık sağlar.
Meme kanseri ve rahim kanserine karşı koruyucudur.
Anne ile bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir.
Emzirme Doğru Bir Şekilde Yapılması için İzlenmesi Gereken Yollar
Bebeği emzirmeye başlamadan önce anne, ellerini su ve sabunla yıkamalı, annenin meme başları temiz olmalıdır.
Etkin emmenin sağlanması için bebeğe pozisyon verirken annenin; rahat bir pozisyonda olmasına annenin dizlerinin çok yüksek olmamasına ve bebeğin meme seviyesinden yukarı çıkmamasına dikkat edilmelidir.
Anne emzirme sırasında bebeğe doğru eğilmemelidir. Emzirme uzun süren bir aktivite olduğu için bu durum bel ve sırt ağrılarına neden olur. Bu yüzden emzirme sırasında bebek anneye yaklaştırılmalı, bebeğe yastıklarla destek sağlanarak uygun emzirme pozisyonu sağlanmalıdır.
Sağlıklı ve iyi emen bir bebek yaklaşık 10 dakika içinde memenin %90’ını boşaltır. Bu nedenle her bir meme yaklaşık olarak 10 dakika emzirilmelidir.
Sağlıklı miadında doğmuş bebeklerin ilk 4-10 günden sonra düzenli tartı almaları beslenmenin yeterli olduğunu gösterir. Erken doğan bebeklerde düzenli tartı artması genellikle 2-3 haftadan önce olmayabilir.
Anne bebeğini emzirmeye başladığında önceleri gelen süt sıvı ve elektrolitler yönünden zengin iken emzirmenin sonuna doğru gelen süt yağ bakımından zengindir. Bu nedenle emzirme sırasında bebek bir memeyi tam olarak boşaltmadan diğer memeye geçilmemelidir.
Bebek sadece bir memeden emerse o memede süt yapımı durur. Bebek bir memeden daha fazla emerse o meme daha büyük olur. Bu yüzden emzirme sırasında önce bir memeye koyun, bebek emsin, sonra diğer memeye geçirin.
Bebeği diğer memeye geçirme sırasında, bebeği dik tutun ve gazını çıkarın. Arada gaz çıkarma, bebeğin kusmasını belirgin bir şekilde azaltır. Bir sonraki emzirmede son emzirilen memeden başlayıp diğeriyle devam edin.
Uzman Diyetisyen Sevinç Sevinçer